site logo

Ilse Oosterlaken

All-rounder in de academische wereld

Onderzoekswebsites | Wetenschapscommunicatie | Academische Ondersteuning

Onderzoekswebsites
Wetenschapscommunicatie
Academische Ondersteuning

Wees vooral niet Gretchen

Boekbespreking

‘Be Gretchen’ is een van de 12 persoonlijke geboden die auteur Gretchen Rubin voor zichzelf geformuleerd heeft. In haar boek The Happiness Project (2009) doet ze verslag van een persoonlijk onderzoek naar hoe haar dagelijks leven gelukkiger kan worden, zonder het roer radicaal om te gooien. Het is een boek dat inmiddels grote fans en grondige haters heeft.

Uit het boek blijkt dat Gretchen onder meer iemand is die veel snauwt en zeurt tegen haar man (iets waar ze met enig succes aan werkt tijdens het project). En ze is iemand die veel behoefte heeft aan erkenning (iets waar ze zich bewust van is, maar dat lastig te veranderen blijkt). Zo vertelt ze in het boek uitgebreid over het perfecte maar kleine familiefeestje dat ze organiseert voor de verjaardag van haar schoonmoeder. Gelukkig weet haar man dat ze graag een compliment ofwel ‘gold star’ krijgt voor haar inspanningen. Nadat de schoonmoeder al haar cadeautjes uitgepakt heeft, krijgt ook Gretchen een cadeautje van hem als dank. Voor sommige lezers blijken dit soort anecdotes aanleiding om het boek op de site GoodReads met maar één ster te evalueren. Gretchen wordt door deze lezers gezien als een onplezierige bitch en een verwend kreng (met haar ‘perfecte gezin’ en ‘mooie appartement in New York’).

Wat Gretchen zeker is, is een methodische planner en uitvoerder. Ieder hoofdstuk in het boek beschrijft een maand in het jaar. Iedere maand geeft ze een thema mee, zoals ‘krik je energie op / vitaliteit’ in de maand januari, ‘koop wat geluk / geld’ in de maand juli en ‘contempleer op de hemels / eeuwigheid’ voor de maand augustus. Voor iedere maand formuleert ze vervolgens een aantal concrete voornemens om uit te voeren, of eerder: om mee te experimenteren (voor augustus: lees verslagen van catastrophes, hou een dankbaarheidsdagboek bij, imiteer een spirituele meester). Op een kalender houdt ze vervolgens dagelijks bij in hoeverre ze er in slaagt de voornemens te implementeren die haar gelukkiger zouden moeten maken – een werkwijze die haar naar eigen zeggen enorm geholpen heeft vooruitgang te boeken. Na afloop van het jaar concludeert Gretchen, niet bepaald verassend, dat ze daadwerkelijk gelukkiger is.

Ook voor wie zich als lezer persoonlijk niet helemaal met Gretchen kan identificeren, heeft dit boek veel te bieden. Het is een open en persoonlijk verslag, waarin de schrijfster niet alleen successen maar ook mislukkingen deelt. Gretchen houdt enorm van lezen en verwerkt alles wat ze te pakken heeft gekregen over het onderwerp ‘geluk’ in haar boek – romans, filosofische werken, biografieën, wetenschappelijk onderzoek. Dit doet ze op een luchtige en terloopse manier. Gedurende het jaar begint de auteur een blog over haar project en op verschillende plekken in het boek deelt ze uitgebreid de reacties van lezers, altijd meerdere tegelijk zodat je een scala aan ervaringen en perspectieven meekrijgt. Gevraagd naar de persoonlijke geboden van haar volgers, blijken die bijvoorbeeld te variëren van ‘doe het nu’ tot ‘wacht er mee’, en van ‘zeg gewoon ja’ tot ‘zeg gewoon nee.’

In de podcast serie die Gretchen tegenwoordig maakt over geluk en goede gewoonten is dergelijke diversiteit ook een belangrijk, terugkerend thema: aan de ene kant is geluk een vrij universeel iets, maar aan de andere kant is ieder mens ook net een beetje anders. En die kleine verschillen hebben soms grote gevolgen voor wat voor jou werkt (en voor een ander niet). Het geluksproject van Gretchen is dan ook, zoals ze zelf benadrukt in het boek, niet iets om letterlijk te kopiëren maar om je door te laten inspireren. Wees dus vooral niet Gretchen, maar jezelf.

Als je je leven in principe redelijk op orde hebt maar toch denkt dat het misschien net ietsjes beter kan, en je zin hebt in een avondje ‘light reading’, is dit boek een aanrader.